U okviru izložbe Anastas Jovanović – Umetnost i novi mediji, u sredu, 6. decembra 2017. godine, u 17 časova, u Konaku kneginje Ljubice, dr Saša Brajović, redovni profesor na Odeljenju za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, održaće predavanje Portreti Petra II Petrovića Njegoša i Danila I Petrovića Njegoša Anastasa Jovanovića.
„Predavanje je posvećeno portretima crnogorskih vladara Petra II i Danila I Petrovića Njegoša koje je Anastas Jovanović stvorio od 1846. do 1860. godine. Umetnik je 1847. izradio litografski portret Petra II Petrovića Njegoša, koji je postao frontispis Gorskog vijenca 1847. i, uskoro, još jednu litografiju sa vladičinim likom. Odavno upoznat sa izgledom i funkcijom vladarskih portreta, do tada predstavljan u arhijerejskom ornatu, Njegoš je želeo da se predstavi i bude zapamćen u crnogorskom narodnom odelu. Jovanović, u skladu sa Njegoševim težnjama i nacionalnom idejom koja je uobličila vladarsku prezentaciju u Evropi tokom 19. veka, kreira portret Njegoša kao nacionalnog vladara. Istovremeno, prikazuje ga i u skladu sa kodovima tradicionalne vladarske prezentacije i idealizacije. Saradnja Njegoša i Jovanovića prati se do jeseni 1851, kada nastaje talbotipski portret i, prema njemu, litografija. I ovi portreti prikazuju Njegoša u crnogorskoj nošnji i delovima evropskog građanskog odela, čime se potvrđuju različiti kulturni obrasci koje je zastupao u svojoj prezentaciji, kao i u ukupnom delovanju. Jovanović je zaslužan i za konceptualno kreiranje reprezentativnog Njegoševog portreta koji je načinio bečki slikar Johan Bes.
Saradnja knjaza Danila I Petrovića Njegoša i Anastasa Jovanovića počela je u Beču 1851. i trajala do smrti knjaza 1860. Knjaz Danilo je bio potpuno svestan značaja vladarske predstave i njenog plasiranja putem novih medija, a Anastas Jovanović je umeo da prepozna knjaževe ciljeve i pažljivo izgradi njegovu vizuelnu prezentaciju. Umetnik kreira predstave Danila kao mladog Njegoševog naslednika, zatim kao potvrđenog knjaza i, potom, kao međunarodno priznatog i uglednog vladara Crne Gore. Prikazuje ga u crnogorskoj odeći i u vojnoj uniformi, sa odlikovanjima koje je dobio od ruskog i austrijskog cara. Knjaz se predstavlja kao ratnik sa istaknutom sabljom, ali i sa spuštenim oružjem, čime iskazuje svoju mirnodopsku politiku i reforme. Konceptualni kreator izgleda Ordena za nezavisnost Crne Gore, koji mu je i dodeljen, Anastas Jovanović je sa poštovanjem i razumevanjem stvorio jasnu i zaokruženu vizuelnu prezentaciju crnogorskog vladara. Komplementarnost vladara i umetnika stvorila je neka od najboljih dela Anastasa Jovanovića i najbolje portrete knjaza Danila.“ (prof. dr Saša Brajović)
Izložbu Anastas Jovanović – Umetnost i novi mediji možete pogledati u Konaku kneginje Ljubice do 28. januara 2018. godine.
